Wat is de energietransitie?

Kort gezegd betekent energietransitie de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame bronnen.

Waarom de energietransitie?

Het klimaat is aan het veranderen en dat merken we ook in ons land. De gemiddelde temperatuur is gestegen ten opzichte van honderd jaar geleden. Op bepaalde plekken in de wereld regent het meer en harder, op andere plekken is juist sprake van extreme droogte. Het wordt vrijwel algemeen aangenomen dat deze klimaatverandering door menselijk toedoen is ontstaan, onder andere door de uitstoot van broeikasgassen. Broeikasgassen zijn grotendeels toe te schrijven aan het gebruik van fossiele brandstoffen zoals aardolie en aardgas. In 2015 zijn in Parijs Klimaatafspraken gemaakt om de verder opwarming van de aarde af te remmen. Om aan die afspraken te voldoen moet Nederland overstappen van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen: de energietransitie.

Wat zijn de eisen voor de energietransitie?

In het Klimaatakkoord is vastgelegd dat de broeikasgassen in Nederland met 49% moeten afnemen in 2030 en bijna volledig zijn verdwenen in 2050. In 2030 moet zeventig procent van alle elektriciteit en minimaal 27 procent van alle energie (elektriciteit, gas en warmte) duurzaam zijn opgewekt. De energietransitie moet in 2050 volledig zijn gerealiseerd en de energievoorziening moet dan duurzaam zijn. De huidige wetgeving wordt aangepast om de energietransitie te voorspoedigen. Zo zijn begin 2020 de Elektriciteitswet en de Gaswet aangepast.

Voordelen en nadelen van de energietransitie

Er zijn legio voordelen voor de transitie naar duurzame energie.
– De CO2 uitstoot vermindert en dat is goed voor het milieu.
– Nederland kan zich profileren als innovatief land op het gebied van duurzame ontwikkelingen.
– De transitie naar een duurzame energievoorziening kan er voor zorgen dat mensen milieubewuster worden ook op ander vlak.
– Een duurzame energievoorziening zorgt er ook voor dat Nederland niet meer afhankelijk is van buitenlandse leveranciers van fossiele brandstoffen zoals Rusland en het Midden Oosten.
Nadelen zijn er echter ook
– Energie uit duurzame bronnen is niet zo gemakkelijk te regelen. Een elektriciteitscentrale kun je op een lagere capaciteit laten draaien als er minder vraag is. Maar je kunt de zon niet minder laten schijnen of de wind minder hard laten waaien. Hiervoor moeten de elektriciteitsnetten worden aangepast en innovaties worden doorgevoerd.
– De energietransitie is niet goedkoop. Huizen en gebouwen die niet meer aan het aardgas zijn gekoppeld zullen moeten investeren in gasloze warmteopwekking bijvoorbeeld.

Welke oplossingen zijn er omtrent de energietransitie?

Om geen fossiele brandstoffen meer te gebruiken moet worden overgestapt naar alternatieven als wind- en zonne-energie en bijvoorbeeld aardwarmte. Voor gebouwenverwarming kan worden gedacht aan warmtepompen en zonneboilers. Maar de eerste stap is een betere isolatie in de gebouwde omgeving. Door alle gebouwen beter te isoleren wordt de energievraag minder. Dit is beter op te vangen met duurzame bronnen. De industrie kan bijvoorbeeld kijken naar het beter benutten van restwarmte. Die kan ook worden gebruikt om wijken te verwarmen. Ook kan warmte worden opgewekt uit afvalwater. Er zijn talloze technische ontwikkelingen die de energietransitie kunnen helpen.

Voor wie is energietransitie interessant?

Het onderwerp raakt iedereen in ons land, burgers, overheden, ondernemers en industrie. De transitie vraagt om een brede aanpak op nationaal niveau, maar vereist ook een invulling op lokaal niveau. Eén van de afspraken in het Klimaatakkoord is dat de energieregio’s in Nederland onderzoeken welke duurzame energiebronnen waar het best kunnen worden gebruikt en hoe oplossingen kunnen worden gevonden om gebouwen van het aardgas af te koppelen. In een Regionale Energiestrategie (RES) beschrijft elke energieregio de maatregelen voor de energietransitie. Ondernemers die hun bedrijf willen klaar maken voor de energietransitie kunnen speciale trainingen volgen.

Wat kost de energietransitie?

Het Planbureau voor de Leefomgeving becijferde dat de meerkosten van de energietransitie in Nederland kunnen oplopen tot twee à ruim drie miljard euro per jaar. Wereldwijd zou het ongeveer 100 biljoen euro kosten om de opwarming van de aarde minder dan twee graden te laten stijgen. Een CO2-vrije wereld kost nog eens 18 biljoen euro extra.

Subsidie op energietransitie?

Specifiek voor ontwikkelingen die voordelig zijn voor de energietransitie heeft de overheid de subsidie Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) in het leven geroepen. Deze regeling is in het najaar van 2020 geopend en is bedoeld voor projecten op het gebied van hernieuwbare energieproductie of CO2-reducerende technieken. SDE++ is de opvolger van de SDE+ regeling. Ook op provinciaal niveau zijn subsidies beschikbaar. Zo heeft de provincie Flevoland de Subsidieregeling Bevordering Initiatieven Energietransitie voor lokale initiatieven die kunnen doorgroeien naar provinciaal niveau. En in Zuid-Holland bestaat de subsidieregeling Lokale initiatieven energietransitie.

Wat levert de energietransitie op?

Concreet zorgt de energietransitie voor een maatschappij die geen gebruik maakt van fossiele brandstoffen. Dit is absolute milieuwinst. Een reductie van CO2 uitstoot met 50% in 2030 en tot bijna 100% in 2050 kan ervoor zorgen dat de klimaatverandering wordt afgeremd. Het sluiten van kolencentrales zorgt voor lagere fijnstof- en NOx-emissies, waardoor de lucht ook lokaal zal verbeteren. Door geen fossiele brandstoffen meer te gebruiken wordt Nederland minder afhankelijk van olie- en gasimport en hoeven de Groningse gasvelden niet verder ontgonnen te worden. Ook de economie kan profijt hebben van de transitie naar duurzame energie. Innovaties op dit gebied kunnen ervoor zorgen dat Nederland een leidende positie krijgt.

Bronnen

Rijksoverheid.nl
Regionale-energiestrategie.nl
PBL.nl
Duurzaambedrijfsleven.nl

Maak gebruik van alle kennis en ervaring binnen HeatInvest

Heeft u een project met betrekking tot de energietransitie? Laat het ons weten, dan denken wij graag met u mee voor een oplossing.

Bij HeatInvest werken mensen met meer dan 30 jaar ervaring in de duurzame installatietechniek, daardoor heeft HeatInvest voor alle vraagstukken en omgevingen een passende oplossing.
Dit kan een vrijblijvend eerste advies zijn tot een volledig traject waarbij zelfs de financiering voor u wordt geregeld.